Vài dòng giới thiệu về Ý nghĩa thuật ngữ Cà sa

TS Huệ Dân

Đã đọc: 1049

Phật tử dâng y Cà sa nhân ngày rằm tháng 7

Cà sa là tiếng phiên âm từ chữ Kāṣāya của tiếng Phạn, viết theo mẫu devaganari : कषाय, tiếng Pali : kasāva.

Dạng phân âm của कषाय (kashhaaya) = क ष ा य.

Cà sa, कषाय , Kaṣāya là chữ viết từ gốc động từ √ कष् kaṣ (có nghĩa :Tiếp xúc với, quan hệ với, gãi ngứa, cào, đánh vảy, bôi cạo). 

Thân từ Kaṣāyā thuộc tĩnh từ và có ba dạng : nữ tính, nam tính, trung tính.

Bảng biến hóa thân từ của Kaṣāyā ở dạng nữ tính:

Nữ tính	Số ít	Số hai	Số nhiều
Chủ cách	kaṣāyā	kaṣāye	kaṣāyāḥ
Hô cách	kaṣāye	kaṣāye	kaṣāyāḥ
Cách trực bổ	kaṣāyām	kaṣāye	kaṣāyāḥ
Cách dụng cụ	kaṣāyayā	kaṣāyābhyām	kaṣāyābhiḥ
Cách gián bổ	kaṣāyāyai	kaṣāyābhyām	kaṣāyābhyaḥ
Cách tách ly	kaṣāyāyāḥ	kaṣāyābhyām	kaṣāyābhyaḥ
Cách sở hữu	kaṣāyāyāḥ	kaṣāyayoḥ	kaṣāyāṇām
Cách vị trí	kaṣāyāyām	kaṣāyayoḥ	kaṣāyāsu

Bảng biến hóa thân từ của Kaṣāyā ở dạng nam tính:

Nam tính	Số ít	Số hai	Số nhiều
Chủ cách	kaṣāyaḥ	kaṣāyau	kaṣāyāḥ
Hô cách	kaṣāya	kaṣāyau	kaṣāyāḥ
Cách trực bổ	kaṣāyam	kaṣāyau	kaṣāyān
Cách dụng cụ	kaṣāyeṇa	kaṣāyābhyām	kaṣāyaiḥ
Cách gián bổ	kaṣāyāya	kaṣāyābhyām	kaṣāyebhyaḥ
Cách tách ly	kaṣāyāt	kaṣāyābhyām	kaṣāyebhyaḥ
Cách sở hữu	kaṣāyasya	kaṣāyayoḥ	kaṣāyāṇām
Cách vị trí	kaṣāye	kaṣāyayoḥ	kaṣāyeṣu

Bảng biến hóa thân từ của Kaṣāyā ở dạng trung tính:

Trung tính	Số ít	Số hai	Số nhiều
Chủ cách	kaṣāyam	kaṣāye	kaṣāyāṇi
Hô cách	kaṣāya	kaṣāye	kaṣāyāṇi
Cách trực bổ	kaṣāyam	kaṣāye	kaṣāyāṇi
Cách dụng cụ	kaṣāyeṇa	kaṣāyābhyām	kaṣāyaiḥ
Cách gián bổ	kaṣāyāya	kaṣāyābhyām	kaṣāyebhyaḥ
Cách tách ly	kaṣāyāt	kaṣāyābhyām	kaṣāyebhyaḥ
Cách sở hữu	kaṣāyasya	kaṣāyayoḥ	kaṣāyāṇām
Cách vị trí	kaṣāye	kaṣāyayoḥ	kaṣāyeṣu

कषाय, kaṣāya, trong tiếng Phạn không có nghĩa là áo và trong ngôn ngữ bình dân, nó có nhiều nghĩa như sau : Làm se, chất làm se, hương vị làm se, chất làm se hương vị, mùi hăng, tiết dịch của cây, nước trái cây, kẹo cao su, nhựa, thuốc mỡ, bôi nhọ, xức dầu, bụi bẩn, rác rưởi, vết dơ, tạp chất, tội lỗi, ngu dốt, khuyết tật, phân rã, phiền não, màu nghệ, màu da cam, màu vàng đỏ, nhuộm với màu cam, niềm đam mê của cảm xúc, mục nát, rỗng bộng…

Trong tiếng Phạn và tiếng Pali, Cīvara là từ dùng chung cho Y phục của tu sĩ, và không có phân biệt về màu sắc của nó.

Từ khi, thái tử Siddhārtha Gautama rời bỏ hoàng cung để tìm đạo, Ngài đã chọn lấy bộ đồ của người khất sĩ, được làm bằng nhiều miếng vải vụn, rách nát, dơ bẩn, nhặt từ trong đống rác hay lò thiêu, may lại thành một tấm hình vuông hay chữ nhật đủ để quấn thân và được nhuộm màu bằng những loại võ cây hay các loại cỏ khác nhau.

Còn tiếp ( Xin xem chi tiết cập nhật tại web site của TS Huệ Dân theo : http://chua-phuoc-binh.com/)

Kính bút

TS Huệ Dân

Posted in: dac diem dao phat